Wapnowanie to nic innego jak stosowanie nawozów zawierających wapń w celu uregulowania (podwyższenia) odczynu pH gleby. Z poniższego artykułu dowiesz się, dlaczego odczyn pH gleby jest ważny oraz czym, kiedy i jak często należy odkwaszać glebę w ogrodzie.
Wapnowanie reguluje odczyn pH podłoża
Odczyn pH często bywa określany jako jeden z głównych parametrów badań. W skali mikro jest to oddziaływanie jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenkowych OH- w roztworze glebowym. To właśnie odczynu zależy od dostarczania składników pochodzących.
W glebach kwaśnych często występują problemy z pobieraniem fosforu, a metale ciężkie są łatwo przyswajane przez rośliny. Na glebach zasadowych zaś z mikroelementów staje się niedostępna dla roślin. O ile każda roślina ma swój własny, zacznij odczyn pH, aby uprawiać rośliny, które będą opierać się na lekko kwaśnym i obojętnym o pH w zakresie 5,6 – 7,2.
- pH poniżej 4,5 – silne kwaśne , tylko niektóre gatunki roślin znoszą taki odczyn
- pH w zakresie 4,6-5,5 – kwas kwaśny , mało roślin preferuje taki odczyn podłoża
- pH w zakresie 5,6-6,5 – mało lekko kwaśne , wiele gatunków rośnie dobrze w takich glebach
- pH w zakresie 6,6-7,2 – obojętne – bada rośliny dobrze się na glebach o takie odczyny
- pH powyżej 7,2 – podstawa zasadowa , wiele roślin preferuje takie odczyny
Zakwaszenie gleb w Polsce
Jak wynika z badań Państwowego Instytutu Badawczego w Puławach, wpływ gleby w Polsce na kwaśny odczyn bardzo kwaśny i kwaśny . Takie pH często utrudnia lub wręcz powoduje efektywną uprawę roślin na tych terenach.
Gleby w Polsce w naturalny sposób stopniowego zakwaszenia . Proces ten wynika z przewagi opadów atmosferycznych nad parowaniem wody z tego oraz rodzaju skał macierzystych, z których pochodzą nasze składniki. Działalność człowieka również nie jest tutaj obojętna, ponieważ skutki amonowych i amidowych nawozów azotowych powodują również stopniowe obniżenie pH podłoża.
Wapnowanie – zalety
Dzięki zastosowaniu nawozów wapniowych na glebach zakwaszonych regulujemy nie tylko sam odczyn pH podłoża, ale również poprawiamy jej właściwości fizyczne, chemiczne i działanie. W celu regularnego wapnowania zwiększamy aktywność mikrobiologiczną w glebie, zwiększamy dostępność oraz efektywność przyswajania wielu składników mineralnych. Dodatkowo zmniejszamy przyswajanie przez konstrukcje metali.
Samo Ministerstwo Środowiska potrzebuje regularnego wapnowania, ponieważ w 2019 roku uruchomiono program dopłat dla rolników, w celu dofinansowania zakupu przez nich wapna nawozowego.
Co używać do wapnowania?
Na rynku działalności jest multum nawozów wapniowych, jednak każdy z nich sprawdził się w innych warunkach. Poniżej przedstawiamy kilka najciekawszych z nich:
- saletra wapniowa – to nawóz azotowo-wapniowy. Sprawdza się doskonale w dolistnym dokarmianiu roślin cierpiących na niedobór wapnia (np. w celu zapobiegania chorobom fizjologicznym jabłek, pomidorów, papryki, sałaty). Nawóz ten nie zakwasza środowiska glebowego, ale nie nadaje się do odkwaszania gleb. Traktujmy go jedynie jako źródło azotu i wapnia dla roślin.
- wapno tlenkowe – często to najtańszy nawóz wapniowy. Działa on szybko, ale w związku z tym powoduje nagłe zmiany odczynu pH gleby, co wbrew pozorom nie jest korzystne. Tę formę wapna nawozowego stosujemy w niższych dawkach, głównie na glebach ciężkich. Wapno do bielenia drzew i odkwaszania gleb.
- wapno węglanowe – to najbardziej uniwersalne wapno do regulacji odczynu pH gleby. Pozyskuje się je najczęściej z naturalnych, rozdrobnionych skał wapniowych. Działa powoli, dzięki czemu nie wpływa negatywnie na życie biologiczne gleby. Jeżeli nie wiesz co wybrać – to będzie zdecydowanie najbezpieczniejszy i najlepszy wybór. Przykładowy produkt: Wapno do trawników (i nie tylko!) – nawóz wapniowy.
- dolomit – to mielona skała, zawierająca nie tylko związki wapnia, ale również znaczne ilości magnezu. Będzie to najlepszy wybór, jeśli chcemy tylko lekko podwyższyć pH podłoża i jednocześnie chcemy tanio uzupełnić niedobory magnezu w glebie.
- mączka bazaltowa – to zmielona skała wulkaniczna. Z uwagi na stosunkowo niewielką ilość wapnia, nie jest zaliczana do nawozów wapniowych. Stosowana jest jednak w wysokich dawkach i przy jej pomocy jesteśmy w stanie nie tylko uzupełnić niedobory mikroelementów w wyjałowionej glebie, ale również lekko podwyższyć jej odczyn pH.
Dawkowanie wapna nawozowego
W celu odkwaszenia gleb nawozy wapniowe stosujemy w znacznie wyższych dawkach niż inne nawozy z azotem, potasem i fosforem. W celu określenia optymalnej ilości środka wapnującego, jaki powinniśmy użyć, należy najpierw dokonać badania obecnego pH gleby. Znając odczyn pH oraz jej kategorię agronomiczną (tj. gleba lekka/średnia/ciężka) jesteśmy w stanie precyzyjnie odczytać z tabeli potrzebną dawkę tlenku wapnia i przeliczyć ją na konkretny nawóz.
W przypadku oferowanego przez nas nawozu wapniowego do uprawy ekologicznej zwykle stosuje się 2-10 kg nawozu na 100 m 2 .
Wapnowanie – kiedy i jak często?
Za wykonaniem wykonania zabiegu wapnowania należy się odbić. Rośliny są wtedy w stanie spoczynku, są wspomagane temperaturą, a korzystanie z nich jest wyższe. W dodatku deszcze wspomagają wpłukiwanie wapna w głąb podłoża.
Z uwagi, że stopień stopniowego zakwaszania, zaleca się wapnowanie działania nie działa niż raz na 4 lata. Najlepiej jednak, jeśli skorzystasz z zasilania ogrodu z nawozem wapniowym i raz na kilka lat badać aktualny odczyn pH, aby dokładnie manipulować stosowaną dawką nawozu.
